آزاد اندیشی و علوم انسانی اسلامی

دفتر مطالعات و تحقیقات علمی معاونت پژوهشی و فناوری پردیس خواهران، دومین نشست علمی از سلسله نشست‌های گامی به سوی فهم مشترک بین الأذهانی در مسأله تولید علوم انسانی اسلامی  با موضوع آزاد اندیشی و علوم انسانی اسلامی را ویژه اعضای هیات علمی پردیس خواهران در روز یکشنبه 21 بهمن ماه 1403 در سالن بانوامین به صورت حضوری و برخط برگزار نمود.

دکتر فاطمه وفائی صدر؛ مدرس دانشگاه و سخنران نشست مزبور ضمن اشاره به مفهوم دین به مثابه‌ برنامه‌ای برای زندگی انسان‌ها و علم به مثابه کشف واقعیت به دو شاخصه علوم انسانی اسلامی شامل واقع‌نمایی و آزاد‌اندیشی، پرداخت و با ارائه مقدماتی به تبیین موضوع آزاد اندیشی مبادرت کرد.

وی در این راستا ضمن تاکید بر اینکه اسلام برنامه نجات انسان‌ها از انواع بردگی و بندگی است؛ به برنامه‌های موجود در زندگی انسان‌ها اشاره کرد و به غیر از اسلام، بقیه برنامه‌های موجود را بندگی و بردگی انسان‌ها و منافی امر آزادی دانست.

دکتر وفائی صدر در ادامه و به منظور تنویر مطالب مطروحه به سه مفهوم گرایش، آگاهی و رفتار اشاره کرد و گرایش را مبنای آگاهی و آگاهی را مبنای رفتار دانست و افزود: اگر انسان‌ها طبق گرایش‌ها آزاد عمل کنند، لیبرالیسم تداعی می‌شود؛ لذا اینجا، نقطه عطف و مرکزی تقابل آزادی واقعی و دلبخواهی‌ها و یا همان رفتار براساس گرایش‌هاست؛ درنتیجه برای تعادل گرایش‌ها نیاز به مدیریت گرایش‌ها است و آن با اسلام محقق می‌گردد. درواقع تعادل گرایش‌ها با داشتن تقوا و پذیرفتن اسلام میسر است.

وی ضمن تاکید بر اینکه هرچارچوبی محدودتر از گستره واقعیت بپذیریم براستی گرفتاریم و دیگر آزاد اندیشی میسر نیست، تصریح نمود: در چنین حالتی گرفتار تقلیل‌گرایی می‌شویم. مشکل علم سکولار نیز ناقص بودن پارادایم است. درحالیکه علم اسلامی احیاء حق آزادی انسان‌ها و نشان از استقلال شخصیت آنان است. به عبارتی علوم انسانی اسلامی احترام به آزادی و استقلال انسان‌ها است.

سخنران نشست در پایان ضمن پاسخ به سوالات حضار، به طرح موضوعاتی شامل توجه به چیستی موانع آزاداندیشی و چگونگی نفوذ آزاداندیشی در دانشگاه‌ها و تفکر و تامل عمیق درباب این مقولات پرداخت.