بررسی تفاوت رزق و روزی انسان‌ها و مسأله عدالت خداوند بر اساس حکمت سینوی
کرسی ترویجی عرضه و نقد دیدگاه‌های علمی دانشگاه امام صادق(ع) با موضوع «بررسی تفاوت رزق و روزی انسان‌ها و مسأله عدالت خداوند بر اساس حکمت سینوی و با مسأله رساله فی الارزاق» در روز شنبه 23 دی در پردیس خواهران برگزار شد. دکتر فاطمه سلیمانی، عضو هیأت علمی پردیس خواهران به عنوان ارائه کننده کرسی و دکتر نجفعلی حبیبی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و دکتر رضا محمدزاده، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) به عنوان ناقدان جلسه و دکتر منا فریدی، عضو هیات علمی پردیس خواهران به عنوان دبیر علمی جلسه در این کرسی حضور یافتند.
دکتر سلیمانی در ابتدای نشست ضمن ارائه مفهومی از رزق، به ویژگی‌های رزق شامل وجود انتفاع و بهره‌مندی، نداشتن نگاه لزوما کمی به آن و توجه به بعد معنوی رزق و همچنین رزق برآمده از تلاش انسان‌ها و یا رزق عمومی و همگانی توجه نمود.
وی در ادامه ضمن تبیین مساله تحقیق حاضر، به آیه 6 سوره هود اشاره کرد و خاطرنشان نمود: در این آیه به تامین نیازهای اولیه و اساسی موجودات زنده اشاره شده؛ اما مساله‌ای که در این تحقیق مورد نظر است این است که چرا این رزق مساوی نبوده و چرا همگان در حد کمال از این رزق بهره نمی‌برند.
عضو هیأت علمی پردیس خواهران در همین راستا و درقالب مناظره این مسئله و موضوع را تبیین کرد و افزود: اقتضای جوامع مادی محدود است و وجود کمیت و تضاد و تضارب علل و عوامل آن است. اگر همه افراد از نعمت‌های یکسان بهره‌مند شوند، دیگر کسب کمالات و رشد و تعالی انسان‌ها معنایی ندارد؛ پس انسان بودن بی‌معنا می‌شود. اگر بدون دلیل و حساب و کتاب و بدون هیچ ضابطه و قانون‌مندی به همه انسان‌ها، همه خوبی‌ها عطا می‌گردید سبب می‌شد جهان به دلیل بی‌نظمی به هم بخورد. درواقع تساوی در خلقت و استعدادها باعث فروپاشی جوامع بشری و نظام عالم می‌شود؛ از سویی این تنوع‌ها سبب ایجاد بستری برای تجلی آزمون الهی می‌شود.
در ادامه دکتر حبیبی، ناقد اول جلسه گفت: از نکات مثبت این کار تحقیقی این است که موضوع مورد بحث به صورت جامع و دقیق مورد بررسی قرار گرفته و محقق به صورت همه جانبه در منابع موجود غور و تحقیق نموده و توجه کافی روی موضوع داشته است. ورود به چنین بحث‌هایی واقعا سخت بوده و پیچیدگی‌های ویژه‌ای دارد. درواقع ابن سینا در این رابطه حرف وزینی زده و موضوع را در جاهای مختلف بحث‌هایش بسط داده است؛ مهم این است که محقق به تبیین این نظرات پرداخته که نشان از ارزشمندی کار است.
در ادامه دکتر محمدزاده، ناقد دیگر جلسه ضمن اشاره به جوامع حال حاضر و ویژگی‌های آن تصریح نمود: همه ما در شرایطی زندگی می‌کنیم و توقعاتی از علوم انسانی و فلسفه و حکمت الهی داریم که قائدتا باید خلاء‌ها را برطرف کنیم و سعی کنیم نشان دهیم که به درد جوامع امروز می‌خورد. یکی از اتهاماتی که در رابطه با فلسفه وجود دارد این است که به درد حل مشکلات بشر نمی‌خورد و در چنین شرایطی لزوم ورود فیلسوفان در حکمت عملی مطرح می‌شود؛ با این مقدمات در این رساله مطالب بسیار مهمی مطرح شده است. به نظر می‌رسد الهیات رزق برای عنوان این کرسی خیلی مناسب‌تر است. بهتر است مطالب با انسجام و تمرکز بیشتری مطرح گردد. لازم است فضایی که ابن سینا به این موضوع پرداخته و اتفاقات مهمی که در آن دوره در اندیشه و تفکر در جهان اسلام رخ داده، به خوبی مورد بررسی قرار گیرد. مفهوم رزق و شرایط آن به خوبی تبیین گردد و پیشینه لازم دیده شود. در نتیجه به نظر می‌رسد عرصه موضوع نیاز به بسط و وسعت بیشتر داشته و جنبه‌های مختلف آن باید مورد مداقه قرار گیرد.
نظر شما :