الگوی عمل انسانی بر اساس حکمت صدرایی تبیین شد

دفتر مطالعات و تحقیقات علمی با همکاری واحد پژوهشی مطالعات حکمی قرآنی، اقدام به برگزاری نشست علمی تخصصی الگوی عمل انسانی بر اساس حکمت صدرایی نمود. این نشست با ارائه دکتر فاطمه سلیمانی، دانشیار دانشگاه امام صادق(ع) ویژه اعضای هیأت علمی، اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در روز چهارشنبه 26 بهمن در سالن بانو امین پردیس خواهران برگزار شد.

دکتر سلیمانی در این نشست ضمن تشریح و توصیف قوه‌ خیال و واهمه، قوه عقل نظری و عملی، قوه شوقیه و اراده، الگوی عمل انسانی شامل درک حضور نقص یا خلاء وجودی، تصور هدف، تصدیق هدف توسط عقل، تصور فعل مناسب، تصدیق فعل مناسب، شوق اولیه، غلبه و شدت شوق و حرکت بدن یا همان عمل را تشریح کرد.

وی در ادامه ضمن اشاره به اینکه یکی از ویژگی‌های عمل انسانی، غایتمندی عمل و هدف داشتن فاعل است، افزود: عقل بر اساس باورها، افکار، گمان‌ها و تخیلاتی که فرد آنها را پذیرفته اهداف و غایاتی را برای افعال انسانی در نظر می‌‌گیرد. بنابراین نیت به عنوان یک عنصر شناختی و ادراکی مهم در تعامل عقل نظری با عقل عملی شکل می‌گیرد و محصول اعتقادات و باورهای فرد عامل است.

دانشیار دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه بیان کرد: نیت از مبادی اصلی فعل ارادی محسوب می‌شود و بر اختیار و اراده مقدم است. بنابراین نیت به عنوان مقصد و هدف فعل ارادی قبل از صدور فعل در درون انسان در مرحله شناختی و توسط عقل نظری شکل می‌گیرد و سپس با انتخاب عمل مناسب توسط عقل عملی ظهور می‌یابد.

وی در ادامه به الگوی عمل در حیوانات شامل فعال شدن غریزه، تصور فعل توسط قوه خیال، تصور لذت فعل توسط قوه واهمه، شوق اولیه، شوق شدید و حرکت بدن پرداخت و افزود: اراده انسان منبعث از عقل عملی و در حیوان منبعث از تخیل محض است.

دکتر سلیمانی در ادامه ضمن تشریح الگوی عملی در انسان خاطرنشان کرد: اگر قوه عاقله به جهت ضعف در خدمت و سلطه قوای حیوانی قرار بگیرد حکم عقل مطابق شوق حیوانی برخاسته از قوه تخیل خواهد بود یعنی قوه تخیل و قوه شوقی عقل را به خدمت گرفته و حکم آن را به نفع خود و در راستای تحقیق هدف غریزی و حیوانی خود قرار می دهند.

دانشیار دانشگاه امام صادق(ع) سپس ضمن پاسخ به سوالات حضار، الگوی عمل جبری شامل وجود یک عامل جبر کننده، تصور فعل خلاف طبع توسط قوه خیال، تصدیق ضرورت وقع فعل در راستای حفظ یا کسب مصلحتی مهمتر توسط عقل عملی، شوق اولیه در راستای حفظ یا کسب مصلحتی مهمتر، شوق غالب یا شدید و حرکت بدن یا همان عمل را تشریح نمود.