معرفی و نقد کتاب رهبری حکمت محور در نظام تعلیم و تربیت اسلامی

جلسه معرفی و نقد کتاب رهبری حکمت محور در نظام تعلیم و تربیت اسلامی توسط دفتر نشر متون علمی حوزه معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه امام صادق(ع)- پردیس خواهران با حضور دکتر نیره رحمانی، مولف کتاب مذبور و دکتر سید حمیدرضا علوی، استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید باهنر کرمان و دکتر مهدی فاتح راد، عضو هیأت علمی پژوهشکده سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت دانشگاه صنعتی شریف به عنوان ناقدان اثر مذکور در فضای مجازی برگزار شد.

دکتر نیره رحمانی در ابتدای این برنامه به ذکر خلاصه‌ای از فصول کتاب شامل بحث و بررسی درباره مفهوم حکمت در علوم متعارف، رهبری حکمت‌محور در سازمان‌های آموزشی، حکمت از منظر آموزه‌های اسلامی و  همچنین رهبری مدرسه حکمت محور از منظر آموزه‌های اسلامی پرداخت.

وی در همین راستا و در خلال فصل اول کتاب به تشریح و توصیف مواردی چون حکمت در ادیان مختلف، رویکردهای نظریه پردازی شناختی در حوزه حکمت، مفهوم شناسی حکمت و مقایسه مفهوم حکمت با سایر مفاهیم مشابه مبادرت کرد.

دکتر رحمانی در ادامه و در قالب فصل دوم مواردی چون اهمیت حکمت در رهبری، بایستگی حکمت در سازمان‌های آموزشی، مفهوم رهبری حکمت محور در سازمان‌های آموزشی و دیدگاه‌های مطرح در حیطه رهبری حکمت محور را تشریح و تبیین کرد.

وی سپس ضمن بیان عوامل موثر در اکتساب حکمت شامل بعد معرفتی‌، بعد عملی مشتمل بر اعمال جوانحی و بعد عملی مشتمل بر اعمال جوارحی، آثار و پیامدهای حکمت را در دو محور پیامدهای فردی و اجتماعی برشمرد و به مفهوم شناسی حکمت پرداخت.

مولف کتاب رهبری حکمت محور در نظام تعلیم و تربیت اسلامی در ادامه ضمن بیان مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر به تبیین مفهوم شناسی حکمت به صورت تفصیلی پرداخت و به مفهوم حکمت در لغت، اصطلاح، قرآن و روایات مبادرت کرد و در همین راستا افزود: منظور از حکمت در اسلام بینشی است مبتنی بر وحی، هماهنگ با فطرت که با رویکرد پیشگیرانه و ملازم با رشد بر اساس استدلال عقلانی و در راستای سعادت انسان در فعل آدمی تجلی می‌یابد و استحکام مطابق با واقع را در تمامی مراحل مورد توجه قرار می‌دهد.

وی در ادامه و در قالب فصل چهارم کتاب به تشریح رهبری مدرسه حکمت محور پرداخت و در این راستا مواردی چون عقلانیت وحیانی، استحکام بخشی ناظر به واقع، پیشگیری رشد مدار و عملیاتی سازی بهنگام را تشریح کرد.

در ادامه  دکتر علوی، ناقد جلسه، به اهمیت مفهوم حکمت پرداخت و اثر مذکور را به سبب پرداختن به این مفهوم اساسی، عالمانه و اندیشمندانه دانست و افزود: این اثر بسیار ارزشمند است و با نام دانشگاه و انتشارات آن هم خوان و هماهنگ است. البته بهتر است مشخص شود که این اثر برای چه مقطعی است برخی از بخش‌های آن بسیار تخصصی نگاشته شده است.

وی در ادامه به فصول مختلف کتاب اشاره کرد و خاطرنشان نمود: فصل دوم کتاب بیشترین ارتباط موضوعی را با کتاب داشت. محتوای کتاب نوآورانه و حاوی مطالب جذاب بود. دو فصل ابتدایی مقدمه ای برای دو فصل دیگر بود که برخی از بخش‌های مقدمه به صورت ثقیل بیان شده بود.

دکتر علوی در ادامه به برخی اشکالات شکلی اثر مذکور اشاره نمود و تصریح کرد: در این اثر برخی از واژه‌ها نیاز به ترجمه ندارد. ذکر منبع هم در ابتدا و هم انتهای پاراگراف لازم نیست و برخی از از مصادیق و ضمامین چندین بار تکرار شده که لازم است حذف شود.

سپس دکتر فاتح راد، ناقد دوم ضمن اشاره به اینکه این اثر حرکت اولیه در مقوله حکمت است؛ پیشنهاد داد: بهتر است در ابتدای موضوع واژه درآمدی بر اضافه شود و به جای واژه حکمت محور از واژه حکت بنیان استفاده شود و در کتاب به موضوع تقدم تزکیه بر تعلیم پرداخته شود.

وی در ادامه ضمن تاکید بر اهمیت موضوع حکمت خاطرنشان نمود: لازم است در فضای حکمت به عرصه میان رشته‌ای و فرا رشته‌ای بپردازیم و با مضوع حکمت ظرفیت علم و فناوری را به سمت ارزش‌ها سوق دهیم.