روش‌شناسی فقه در عرصه‌های نوین تبیین شد

کارگاه علمی و تخصصی "روش‌شناسی فقه در عرصه‌های نوین" توسط دفتر مطالعات و تحقیقات علمی معاونت پژوهشی و فناوری و با همکاری گروه فقه و حقوق اسلامی در روزهای یکشنبه و سه شنبه 28 و 30 شهریور در فضای مجازی برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، استاد خارج فقه و اصول و عضو هیأت علمی مرکز تخصصی فقه آخوند خراسانی، مدرس این کارگاه علمی و تخصصی بود.

مدرس در این کارگاه به تشریح و توصیف معنا و مفهوم روش و یا همان متد و همچنین معنای مورد نظر این کارگاه یعنی روش کسب معرفت پرداخت و تصریح کرد: این روش به این معناست که چگونه معرفت حاصل می‌شود و تاکید می‌کند که معرفت علمی با معرفت شخصی متفاوت است.

وی در ادامه به تقسیم‌بندی تحقیقات بر اساس روش‌ها و همچنین به دسته‌بندی روش‌ها بر اساس استدلال‌ها پرداخت و متذکر شد که در لایه‌های مختلف روش، بحث کسب معرفت مطرح می‌گردد.

حجت الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی در ادامه به تشریح معناهای دیگر روش با عنوان روش تحقیق که سطح پایین‌تر از روش کسب معرفت است و همچنین روش گردآوری داده‌ها و تحلیل داده‌ها و نتایج تحقیق پرداخت و انواع روش‌های گردآوری داده ها را تبیین کرد.

وی سپس ضمن تاکید بر توجه به منابع معرفت در فقه به دسته‌بندی روش‌ها بر اساس منابع معرفت پرداخت و روش‌های تحلیل، تفسیر، اعتبارسنجی روایات، استفاده از تألیفات قرآنی را بررسی کرد.

عضو هیأت علمی مرکز تخصصی فقه آخوند خراسانی در ادامه به تشریح و تبیین انواع روش‌ها شامل تاریخی و زبانی، روش‌های برهانی- قیاسی، روش‌های اخلاقی- اجتماعی در فقه، روش استقرایی- میدانی(روش تجربی)، روش‌های فقهی- شهودی در فقه به تفصیل پرداخت.

وی در پایان ضمن پاسخ به سوالات حضار، به بیان چالش‌های روش‌شناسی فقهی و دلایل نیاز به موضوع روش‌شناسی اختصاصی فقه پرداخت و در همین راستا چالش‌های موجود شامل موضوعات نوپدید و رویکردهای جدید فقه در عرصه‌های نوین را با ذکر مثال‌هایی تشریح کرد.