آزادی اراده زوجین در انعقاد نکاح و آثار آن

به همت انجمن فقه و حقوق خانواده ایران اولین نشست مجازی از سلسله نشست‌های آزادی اراده با عنوان "آزادی اراده زوجین در انعقاد نکاح و آثار آن" با حضور دکتر سجاد صفری، رئیس شعبه و عضو هیأت مدیره انجمن فقه و حقوق خانواده ایران و دکتر منیر حق‌خواه، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع)- پردیس خواهران در فضای مجازی برگزار شد.

دکتر حق‌خواه در ابتدای این نشست ضمن تبریک به مناسبت ایام با سعادت ماه رجب خاطر نشان نمود: بسط چنین موضوعاتی نیاز به فعالیت‌های تحقیقاتی بسیاری دارد و بسط و توسعه آن و اخذ نتایج لازم در یک یا چند جلسه میسر نیست اما در این جلسه سعی می شود به صورت مقدماتی به مواردی اشاره شود.

وی در ادامه ضمن اشاره به عقد نکاح و ویژگی‌های آن و تفاوت‌های آن با دیگر عقود تصریح نمود: برخی از قوانینی که در دیگر عقود مورد استفاده قرار می گیرد در عقد نکاح با توجه به ویژگی های آن با لحاظ برخی شرایط مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عبارتی تمام مباحثی که ذیل اصل آزادی قراردادها مطرح است، در عقد نکاح نمی‌تواند مطرح شود و ملاحظات دیگری باید مورد توجه قرار گیرد.

دکتر حق‌خواه در ادامه ضمن تشریح قاعده تسلیط به عنوان یکی از قواعد فقهی مرتبط به اصل آزادی نکاح بیان کرد: طبق این قاعده هر انسانی بر مال، نفس، جان و حقوق خودش سلطه داشته و هیچ ‌کس حق ندارد مانع این سلطه شود و در این میان مرتبط ترین مورد به موضوع مورد بحث در این نشست  تسلط بر نفس  است.

وی در ادامه ضمن بیان مثال هایی در باب عقد نکاح به تشریح موضوع و قواعد مطروحه پرداخت و تصریح نمود: اساسا اگر بحث آزادی اراده زوجین در انعقاد عقد نکاح و آثار آن و یا انحلال نکاح و آثار آن مطرح شود نیاز به کار فقهی عظیمی دارد و لازم است به ادله‌های موجود مراجعه شود و احکام اولیه و ثانویه مورد توجه قرار گیرد و بر اساس ادله‌های اجتهادی و فقاهتی حکم لازم استخراج شود.

در ادامه دکتر سجاد صفری به سه مورد از استثنائات آزادی اراده اشاره نمود و آنها را شامل عدم اجبار در ورود به عقد نکاح، تسهیل ورود به عقد نکاح و استحکام خانواده دانست.