موضوع اهمیت تفکر انتقادی در مواجهه با فضای مجازی بررسی شد

نشست علمی با عنوان اهمیت تفکر انتقادی در مواجهه با فضای مجازی توسط دکتر نسرین سراجی پور، عضو هیأت علمی پردیس خواهران در روز پنج شنبه 22 خرداد در فضای مجازی اسکای روم برگزار شد.

دکتر سراجی پور در ابتدای این نشست ضمن بیان دلایل اهمیت این موضوع، به مفهوم تفکر انتقادی پرداخت و آن را قضاوتی آگاهانه بر اساس ملاک‌ها و معیارها دانست.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: تفکر انتقادی نوعی دانش و مهارت در اندیشیدن و در ارزیابی یک استدلال، ادعا یا نظریه است.

عضو هیات علمی پردیس خواهران سپس به 2 بعد تفکر انتقادی شامل ابعاد معرفتی و مهارتی آن اشاره کرد و تصریح نمود: فقط توجه به بعد معرفتی و دانشی در تفکر انتقادی کافی نیست بلکه باید به بعد مهارتی آن نیز توجه جدی نمود تا با استفاده از مهارت‌هایی چون خلاقیت، تحلیل ذهنی و داشتن ذهن باز به حل مسائل موجود به بهترین شکل ممکن پرداخت.

وی افزود: تفکر انتقادی دانشی نیست که نظریه و معرفت تولید کند بلکه از دانش‌های دیگر استفاده می‌کند تا از دستاوردهای آن در جهت ارزیابی اندیشه‌ها بهره‌مند شود.

دکتر سراجی پور در ادامه به تاریخچه تفکر انتقادی و نگاه نقادانه در آثار اندیشمندان اشاره کرد و خاطر نشان نمود: شاید به نظر برسد که تفکر انتقادی در قرن بیستم و با توجه به ظهور رسانه‌های نوین مورد توجه قرار گرفته است. اما در واقع دیدگاه‌های نقادانه به زمان سقراط و آن دوران‌ها برمی‌گردد و در آثار اندیشمندانی چون افلاطون در قالب بحث و جدل دیده می‌شود.

وی در ادامه به وجود عوامل مهارتی این نوع تفکر در آثار اندیشمندان اسلامی اشاره نمود و بیان کرد: بعد مهارتی تفکر انتقادی هم در آثار متفکران بزرگ اسلامی و هم در روایات و آیات قرآن وجود دارد و توجه ویژه‌ای به آنها شده است.

دکتر سراجی پور با استناد به کتاب تعلیم و تربیت در اسلام استاد مطهری به مهارت‌های مورد نیاز در تفکر انتقادی اشاره کرد و گفت: در این آثار هم به اهمیت عقل و فهم توجه شده است. همچنین به گوش دادن فعال، قدرت تحلیل‌گری و انتخاب فعال و غربالگری اهمیت ویژه‌ای شده است.

وی در ادامه افزود: از دیگر عوامل در این راستا داشتن فکر باز است و در آثار مذکور تاکید شده است که باید در تفکر انتقادی مطالبه دلیل داشته باشیم و دارای انعطاف فکری بوده و دلایل دیگران را نیز بشنویم و با استدلال بپذیریم. 

عضو هیأت علمی پردیس خواهران در پایان ضمن پاسخ به سوالات حضار تصریح نمود: با بررسی های صورت گرفته در متون اسلامی درمی‌یابیم که تمام نکاتی که تحت عنوان مهارت‌های تفکر انتقادی در کتاب‌های غربی دیده می‌شود در تعالیم اسلامی و آثار بزرگان نیز وجود دارد و نقدهای منصفانه و روش‌مندی در آن‌ها به چشم می‌خورد و با نگاه دقیق‌تر به این منابع می توانیم ناشناخته‌های بیشتری را در این زمینه کشف کنیم و گام‌های موثری در جهت ارتقاء تفکر انتقادی برداریم.