همایش ملی فقه و تربیت با حضور جمع کثیری از اندیشمندان و محققان در پردیس خواهران برگزار شد

همایش ملی فقه و تربیت با حضور ریاست محترم پردیس، معاونان، استادان حوزه فقه و تربیت، پژوهشگران، دانشجویان و دانش پژوهان در روز دوشنبه 3 دی 97 در سالن شهید گمنام دانشگاه امام صادق (ع)- پردیس خواهران برگزار شد. حجت الاسلام والمسلمین دکتر عباس پسندیده، حجت الاسلام والمسلمین دکتر ولی الله نقی پور، حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد عالم زاده و حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید نقی موسوی از سخنرانان ویژه این همایش بزرگ ملی بودند.  

شایان ذکر است در این همایش که به همت دانشگاه امام صادق (ع)- پردیس خواهران، برگزار شد، 4 پنل علمی تخصصی در حوزه های مختلف شامل تعامل دانش فقه و تربیت، فقه و فرایند تعلیم و تربیت، فقه و نظام سازی در تعلیم و تربیت و فقه تربیتی برپا گردید. در هر پنل نویسندگان مقالات برتر به ارائه مقاله‌های خود پرداختند. تعدادی از مقالات نیز در قالب پوستر در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت.

در پنل اول حجت الاسلام والمسلمین دکتر عباس پسندیده به روش تفقه در متون دینی با رویکرد تربیتی- روانشناختی پرداخت و در این زمینه به تشریح چند رویکرد در پژوهش های دینی شامل تائید یابی برای نظریه های علوم اسلامی و نظریه پردازی بر اساس متون دینی مبادرت کرد.

وی در همین راستا تصریح نمود: یکی از خلاء های بزرگ ما در مسائل اسلامی نحوه درست تبیین است. ما بیش از اینکه تبیین گر باشیم تحکم کننده هستیم. در حالیکه تبیین درست و علمی نیاز به روش مناسب دارد. در تربیت نیازمند تبیین های علمی هستیم تا علت ها را کشف کنیم و رابطه ها را بیابیم. آن وقت به رابطه زیبا و تبین گر معارف اسلامی پی می بریم. لذا ما باید فهم روانشناختی و تربیتی از معارف دینی را جدی بگیریم.

همچنین در این همایش دکتر صدیقه مهدوی کنی، دبیر علمی همایش فقه و تربیت ضمن ارائه گزارشی از روند برگزاری این همایش بزرگ ملی و اهداف آن بیان کرد: هجوم علوم انسانی غربی به قلمرو و اندیشه دینی چالشی بزرگ است و مدتهاست جهان اسلام با این چالش روبرو است. در چنین شرایطی همه استادان و اندیشمندان علوم انسانی و اسلامی باید با تولید محتوای علمی در حوزه اسلامی گامی در جهت تولید گفتمان اسلامی بردارند.

وی ضمن اشاره به این نکته که این چالش ناشی از نظریات علوم انسانی رایجی است که در فضایی منقطع از وحی پدید آمده است، به اعتقاد و باور استاد عالیقدر و موسس دانشگاه امام صادق (ع)، حضرت آیت الله مهدوی کنی (ره) اشاره کرد و تصریح نمود: ایشان بر این باور بودند که دست یابی به علوم انسانی برآمده از اندیشه دینی تنها از طریق پی ریزی فرهنگی و زمینه سازی اجتماعی برای این امر محقق می شود.

وی در ادامه ضمن بیان رسالت دانشگاه امام صادق (ع) خاطر نشان نمود: تغییر در روش ها و برنامه ریزی درسی در دانشگاه ها زمینه ساز پدیداری علوم انسانی اسلامی محسوب می شود و این همان چیزی است که از دیدگاه حضرت آیت الله مهدوی کنی(ره)  عنصر مقوم هویت دانشگاه اسلامی را در جهت پی ریزی فرهنگی علوم انسانی تبیین می کند.

همچنین دکتر ولی الله نقی پورفر، عضو هیات علمی دانشگاه قم  به موضوع فقه و نظام رسمی تعلیم و تربیت اسلامی پرداخت و در این باره خاطر نشان کرد: قرآن کریم منبع محوری حقایق دینی است. عرصه های قرآنی عرصه های بینش و گرایش و رفتار است و گزاره های قرآن در این عرصه ها جاری است و سنت معصومین هم شرح دهنده حقایق قرآنی است و لذا موضوعات اسلامی همه مصداقی از موضوعات تفسیری قرآن کریم هستند. در نتیجه علم به تفسیر شرط قطعی همه تحقیقات اسلامی هستند.

در بخش سوم برنامه حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد عالم زاده نوری، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مدیر گروه فقه تربیتی مرکز جامع علوم اسلامی ضمن پرداختن به موضوع فقه و نظام سازی در تعلیم و تربیت به مفهوم کلمه نظام اشاره کرد و گفت: نظام دو معنا دارد یکی نظام علمی یا همان نظام اندیشه و معرفت است و دیگری نظام اجرایی و مدیریتی است.

وی در ادامه به تعریف هر یک از این نظام ها پرداخت و گفت: مراد از نظام علمی و معرفتی مجموعه به هم پیوسته منسجمی از گزاره ها است که ناظر به غایت خاصی با روابط منطقی و آرایش قابل دفاع دور هم جمع شده اند و در واقع یک معرفت را به صورت منسجم و با روابط منطقی عرضه می کنند. اما نظام عینی و اجرایی یک ساز و کار تشکیلاتی مدیریتی برای تحقق بخشیدن و عینیت دادن به امری در خارج است. لذا نظام سازی دو معنا دارد یکی اینکه نظام اندیشه بسازیم و دیگر اینکه یک نظام اجرایی و مدیریتی فراهم سازیم و نظام سازی در تعلیم و تربیت اسلامی به هر دو معنا به کار می رود.

در بخش چهارم حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نقی موسوی به موضوع تخصصی با عنوان فقه تربیتی در ترازو ؛ ارزیابی نقد ها پرداخت و گفت: در این بخش سه دسته نقد مطرح می شود یکسری انتقادات ناظر به معرفت فقهی است. دسته دوم مربوط به انتقادات ناظر به اسلامیت تربیت اسلامی است.

و بخش سوم انتقادات مربوط به اعتبار فقه اسلامی  و روایی تربیت اسلامی است.

وی در ادامه تصریح نمود: انتقادات نوع اول و دوم مبنایی و کلان است اما در انتقادات نوع سوم، منتقدین اعتبار فقه اسلامی را می پذیرند. روایی تربیت اسلامی را هم می پذیرند اما تعامل و پیوند بین فقه و تربیت، فقه و آموزش و پرورش و فقه و آموزش عالی را نمی پذیرند.

در پایان مراسم با حضور ریاست محترم پردیس، معاونان آموزشی و پژوهشی، دبیران علمی و اجرایی همایش و مدیران پنل ها از سخنرانان ویژه همایش و نویسندگان مقالات برتر با اهدای لوح و تندیس تقدیر به عمل آمد.