معرفی و نقد کتاب شرطیت امانت برای حضانت

 معرفی و نقد کتاب شرطیت امانت برای حضانت در نظام حقوقی ایران با حضور مولفین کتاب، فاطمه شریفی و دکتر کبری پورعبدالله  و با حضور اساتید، پژوهشگران و دانشجویان در فضای مجازی برگزار شد. دکتر رقیه سادات مومن، عضو هیأت علمی پردیس خواهران و دکتر فرج الله هدایت نیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان ناقدان کار علمی مذکور حضور یافتند.

فاطمه شریفی در این نشست ضمن بیان مقدمه‌ای از کتاب مذبور، به موضوع سلب حضانت به دلیل عدم صلاحیت اشاره کرد و به دلایل انتخاب این موضوع پرداخت وخاطر نشان کرد: یکی از شرایط حضانت توجه به شرط امانت است. این شرط در آثار فقهی حقوقی مشاهده شده، اما پژوهش کاملی در این راستا انجام نشده است.

وی به انواع رویکرد فقها نسبت به امانت اشاره کرد و تصریح نمود: برخی فقها امانت را برای حاضن شرط می‌دانند؛ برخی آن را شرط نمی‌دانند و گروهی نیز هیچ ذکری از این مورد نکرده‌اند.

شریفی در ادامه به بررسی‌های عمیق فقهی حقوقی صورت پذیرفته شده بر موضوع حضانت و شرایط آن مبادرت کرد و گفت: در این کتاب به منظور بررسی جامع موضوع به مباحثی شامل تعریف حضانت، ماهیت حضانت و احکام آن، مباحث فقهی، آراء حقوق‌دانان، مفهوم‌شناسی امانت، واژه‌های امانت و واژه‌های متناظر و متضاد آن پرداخته شده است.

وی ضمن اشاره به بررسی نظرات موافقین و مخالفین و توضیح و توصیف آن به جمع‌بندی ادله‌های مطروحه پرداخت و افزود: نداشتن امانت سبب خیانت و در نتیجه ضرر به کودک می‌شود و این امر با مصلحت کودک مغایر است.

سپس ناقدین حاضر در جلسه ضمن اشاره به نقاط مثبت این کار علمی خاطر نشان کردند: دقت نظر در این کار، استفاده از منابع دست اول و سیر منطقی و انسجام مطالب حاکی از تسلط نگارندگان در بحث مذکور و جمع‌بندی دقیق بحث است.

همچنین آنان به استفاده خوب از نظریات و دسته‌بندی مناسب در این کار علمی اشاره کردند و خاطرنشان نمودند: در صورت امکان، استفاده از جداول و نمودارها در ارائه مباحث می‌تواند تقسیم‌بندی زیباتری از نظر بصری ایجاد کند.

سپس در ادامه به لزوم اصلاحات ویرایشی اشاره نمودند و افزودند: این کار از نظر ویرایشی، حداقل اشکالات را داشت؛ اما گاهی همین حداقل‌ها هم می‌توانند مفهوم را عوض کند و به ماهیت کار لطمه بزند؛ لذا همین موارد هم نیاز به اصلاح دارد.

در پایان جلسه ناقدان مجترم به برخی اشکالات ماهوی هم اشاره کردند و تصریح نمودند: این کار از نظر ماهوی نیز کم اشکال است اما توجه به مسائل جزئی موجود می‌تواند در چاپ‌ها و پژوهش‌های بعدی به غنای کار بیفزاید. لذا در این زمینه مواردی چون ثقیل بودن عنوان کتاب، رایج نبودن واژه امانت در بیانات حقوقی، بحث عملی بودن این شروط به ویژه در سلب حضانت از پدر و غیره مطرح گردید.